Rada Osiedla Nad Nerem

Maria i Konstanty Piotrowiczowie - powstańcy styczniowi

Maria Piotrowiczowa pochodziła z patriotycznej rodziny ziemiańskiej posiadającej rozległe dobra ziemskie w okolicach Łodzi. Jej rodzicami byli Zygmunt Rogoliński, powstaniec z 1831 r., oraz Ansberta Badeńska. Ojciec wystawił w powstaniu listopadowym własny poczet zbrojny, brał udział w wielu potyczkach, odniósł rany. Wuj Marii, Józef Badeński, należał do spisku 1830 r. inicjującego powstanie listopadowe. W wieku 17 lat Maria została żoną Konstantego Piotrowicza, nauczyciela szkoły powszechnej w Chocianowicach. Wraz z mężem działała w polskiej organizacji narodowej na terenie Łodzi.



24 lutego 1863 r. Rosjanie zaskoczyli powstańców obozujących na skraju lasu w okolicach wsi Dobra. Powstańcy odparli dwa ataki kozaków, przy trzecim części powstańców udało się wymknąć z okrążenia. Maria walczyła do ostatniej chwili. Odrzuciła propozycję rosyjskich oficerów poddania się. Wraz z grupą młodzieży broniła mężnie podarowanego przez łódzkie kobiety oddziałowego sztandaru. Okrążona przez kozaków jednego zabiła, drugiego raniła, pod trzecim zabiła konia. Broniła się rewolwerem i kosą. Zginęła w wieku 26 lat porąbana przez kozaków.



Kozacy pastwili się nad jej martwym ciałem, które zostało pokłute pikami i szablami. Ubranie Marii, całe w strzępach i we krwi, rodzina przechowywała jako cenną relikwię.

Tragedię potęguje fakt, że Maria była w ciąży, później okazało się, że miała urodzić bliźniaczki. Po bitwie Rosjanie zażądali okupu za wydanie ciała Marii i pozwolenie przewiezienia go do dworu. W bitwie pod Dobrą zginęły tego dnia jeszcze trzy walczące u boku Marii kobiety: Weronika Wojciechowska (lat 19) – służąca z Byszew, Antonina Wilczyńska (lat 20) – robotnica z Łodzi oraz Katarzyna nieznanego nazwiska.

W bitwie pod Dobrą zginęło około 70 powstańców, drugie tyle odniosło rany. Do niewoli dostało się około 80 powstańców, z których część rozstrzelano, a pozostałych zesłano na katorgę.

Tomasz Konstanty Feliks Piotrowicz (rodzice: Andrzej i Ludwika Czapska) - nauczyciel ze szkoły powszechnej w Chocianowicach, który został ciężko ranny w bitwie zmarł w szpitalu miejskim w Łodzi, gdy powiadomiono go o śmierci żony.



Na budynku byłej szkoły przy ulicy Chocianowickiej w 1966 roku wmurowano kamienną płytę, która upamiętnia Marię i Konstantego Piotrowiczów. Wyryto na niej znicz i skrzyżowane ze sobą kosy oraz napis: "Maria, Konstanty Piotrowiczowie nauczyciele tej szkoły, bohaterowie walk o niepodległość narodu i sprawiedliwość społeczną, polegli 24 lutego 1863 r. w bitwie pod Dobrą. Dla uczczenia Ich pamięci tablicę tę ufundowało społeczeństwo Chocianowic, Łaskowic i Lublinka. Maj 1966 r.".